Hoe vergevingsgezind ben jij? 

De maatschappij is aan het veranderen. Soms gebeuren er dingen waar je geen controle over hebt. Waardoor je rondloopt met boosheid en woede, waar je niet zomaar van af komt. Het is misschien wel harder nodig dan ooit om elkaar dingen te vergeven.

Vergeven…wat is dat eigenlijk?
Vergeven is één van de effectiefste manieren om in je kracht te komen, waarbij je stevig staat en tegen een stootje kunt. Wat je daarmee doet is loskomen van de woede, haat, gebrek aan zelfvertrouwen of wat het dan ook is dat in je zit.  Als je je emoties opkropt, beperkt dit jou om te zijn wie je werkelijk bent. Door te vergeven kies je ervoor om daarmee te kappen. Het kan recht in iemands gezicht, maar dat hoeft niet. Je doet het namelijk vooral voor jezelf.

Een plekje geven…
‘Je moet het een plekje geven…’, ik hoor het mensen regelmatig zeggen. Het is alleen veel minder gemakkelijk dan het klinkt. Het is belangrijk dat je echt vergeeft, want zolang je je oud zeer niet verwerkt hebt, ben je niet vrij in je doen en laten. Je kunt ook wachten op excuses, alleen maakt dat je afhankelijk van de dader. Je kunt proberen alles onder controle te houden, jezelf te beheersen of de deksel er op te houden en er niet over te praten. Als je niets met het oud zeer doet, blijf je slachtoffer.

Stresshormonen.
Het inhouden van je boosheid en woede zorgt voor een enorme hoeveelheid stresshormonen. Het kost heel veel energie, met het risico dat je kunt ontploffen: de bekende druppel… Dat gebeurt altijd op het verkeerde moment. Wat nu als je ineens door het lint gaat en een onschuldig slachtoffer maakt? Dat je je gaat afreageren in het verkeer of op je eigen kinderen? Niemand heeft er iets aan.

Je verantwoordelijkheid nemen.
Voor mij staat vergeven ook voor het nemen van je eigen verantwoordelijkheid voor alles wat je gedaan hebt. Wat de dader doet, dat is zijn/haar eigen zaak. Dit is wat anders dan ‘goed praten’, die vergissing wordt nogal eens gemaakt. Mensen denken dan dat zaken worden goed gepraat als je vergeeft. Dat is absoluut niet het geval! Bedenk dat, als jij met je woede of frustratie blijft rondlopen, de dader er geen nacht minder om zal slapen.
Vergeven is moeilijk: je kunt het lang niet altijd alleen. Hulp erbij vragen is geen schande of een zwaktebod. Het maakt het veiliger: ook dat is het nemen van verantwoordelijkheid.

Vergeving in de rechtspraak en met gevangenen.
Onze maatschappij heeft vergeving nodig. Ook in de rechtspraak wordt vergeven gebruikt, las ik in de Optimist (winter 2014). Twee advocaten in Amsterdam brengen de slachtoffers en daders met elkaar in contact en laten hen naar elkaars verhaal luisteren. Op vrijwillige basis. Als iemand niet wil, heeft het geen enkele zin.
Ik ken therapeuten die naar gevangenissen toegaan om daar vergevingsprocessen te doen. Prachtig! Daar heeft onze maatschappij wat aan. Het heeft niet zo veel zin mensen alleen maar op te sluiten en in hun sop gaar te laten koken. Dat helpt niet. Therapeutisch behandelen en luisteren naar wat ze te vertellen hebben. Dat helpt wel. Anders radicaliseren ze misschien wel. Dat hebben we pas nog uitgebreid kunnen lezen: de twee broers die onlangs in Parijs de aanslag op redactieleden van Charlie Hebdo pleegden.
Opvallend detail is dat de oudste van de twee juist in de gevangenis geradicaliseerd was.

Hoe kun je radicaliseren voorkomen?
Voorkomen van radicaliseren is een ingewikkeld proces. We kunnen ons verharden, bang zijn. De politie met zwaardere wapens uitrusten. Werkt dat? Onze angst zal er niet minder om worden. De tijd van “ga maar rustig slapen” is voorbij. Toch is angst een slechte raadgever. Bovendien, wat je aandacht geeft, versterk je: de wet van aantrekking.

Geen softe taal, er is moed nodig om te vergeven.
Er zijn heel wat verhalen bekend van mensen die hun daders hebben vergeven. Een paar jaar geleden verscheen het levensverhaal van Hank Heijn, geschreven door Alex Verburg. Daarin kun je lezen dat zij de moordenaar van haar echtgenoot kon vergeven. Dat gaf haar de kracht om weer positief in het leven te kunnen staan. Ze zag in dat vergeving het beste zou zijn voor haar eigen welzijn.

Klein onschuldig kind in ieder mens
Ergens, ook in iedere crimineel of terrorist, zit een klein kind dat wellicht niet aan zijn trekken is gekomen.
Nico Dijkshoorn zei dat zo mooi in één van de eerste afleveringen van de Wereld Draait Door na de aanslag op Charlie Hebdo. Hij zag voor zich dat de daders, als kleine jongetjes, ook met de punt van hun tong uit de mond een tekening voor hun vader hadden zitten maken. Dat is het begin van Compassie.

Methode Edith Stauffer
Mijn eerste ervaring met vergeven was na mijn scheiding. Alles rondom onze kinderen was geregeld, alleen niet naar mijn zin. Toen ik een workshop over vergeven zag, dacht ik: “Daar ga ik heen”. Het leek me het juiste moment. Het was een workshop bij Edith Stauffer, een 86-jarige zeer fitte vrouw uit Californië. Zij had een stap-voor-stap methode ontwikkeld om te vergeven. Bijna als een ritueel.

Alle emoties uiten
De eerste en misschien wel de belangrijkste stap in het ritueel is het uiten van alle emoties: je woede, teleurstelling, alles. Daarna komt er direct meer ruimte. Vervolgens zeg je: “Ik had liever gehad dat je zus en zo had gedaan… (je benoemt alles , met jouw gevoelens daarbij), maar dat heb je niet gedaan. Daarom laat ik het nu los…”
Ook zeg je: “Ik geef alle verantwoordelijkheid aan jou terug voor hoe je was en hoe je je hebt gedragen. Ik neem mijn eigen verantwoordelijkheid.” Daarna is de weg vrij en kun je vergeven.
Prachtige seminars waren dat. Heftige ook. Ik heb er veel aan gehad.

Tegenwoordig werk ik zelf veel met de Helende Reis van Brandon Bays, ook wel Journeytherapie. Daar hoort altijd vergeving bij. Ik noem dat het ultieme loslaten. Jij kiest er zelf voor je oude pijn los te laten. Je kunt het verleden niet veranderen: er is gebeurd wat er is gebeurd. Wat je wel kunt veranderen is jouw manier van er tegenaan kijken. Ermee omgaan. Het kan gaan over een heleboel kleine dingen of om grote zaken.

In onze kracht gaan staan
In mijn vorige blogs lees je over Compassie en Geluk. Het bijzondere is dat ik toen al van plan was mijn volgende blog over vergeving te schrijven. Niet wetende dat de wereld op zijn kop zou komen te staan.
Mijn droom is dat we met zijn allen in onze kracht gaan staan. Als we onze angst laten varen, komt er ruimte voor compassie en liefde. Vergeving en verzoening maken het verhaal compleet.
Dat is volgens mij het beste antwoord dat we nu kunnen geven. Misschien wel het enige!

Margot de Hoest