Blog januari 2015, Margot de Hoest: Compassie

Hoe staat het met onze compassie?  Aandacht voor de ander?  Is dat nog vanzelfsprekend?

 

Compassie of Empathie.

Weet jij het verschil? Het betekent allebei medeleven. Dat is wat anders dan medelijden, omdat dat in het hedendaagse taalgebruik niet gelijkwaardig is. Ik heb het over mededogen of erbarmen.
Voor Empathie geldt dat ook. Je wordt geraakt door wat er bij die ander aan de hand is. Je hebt inlevingsvermogen.

 

Hoe werkt dat nu bij jou?
Waarom gaat het de een gemakkelijker af dan de ander? Hoe doe je dat? Kun je goed luisteren naar het verhaal en de zorgen van de ander? Of heb je meteen een oordeel, ongevraagd advies? Of neem je het over en ga je je eigen dingen vertellen? Of kun je er echt zijn voor die ander?

 

Mooi voorbeeld
Het verhaal van  een cliënt van mij maakt duidelijk dat onbewuste zaken vaak meespelen: Ook al is ze erg gesteld op haar vrijheid, haar huis staat altijd open voor iedereen. Alles kan en mag. Altijd een luisterend oor. Ze kwam er in de coaching achter dat ze veel geeft aan anderen met een bepaalde reden. Dat gaat  onbewust. Het maakt het haar gemakkelijker om, áls dat nodig is, anderen iets terug te vragen. Zonder zich schuldig te hoeven voelen. Dat patroon pakt alleen niet altijd gunstig voor haar uit. Ze wordt nogal eens teleurgesteld. Anderen laten alles gemakkelijk aan haar over. Dat ging zover, dat ze zelfs tegen een burn-out aan zat.

 

Enneagram
Met diezelfde cliënt deed ik een Enneagram-interview. Daaruit kwam naar voren dat ze zich verantwoordelijk voelt voor anderen en graag zorgt. Dat is dus zowel haar kracht als haar valkuil.
Ik maak bij de coaching graag gebruik van  het Enneagram. Omdat het je laat je zien wat jouw drijfveren en patronen zijn. Je gaat begrijpen dat jij niet de enige bent die een “worsteling” in het leven heeft. Dat iedereen wel “gevangen zit” in patronen, gedachten en overtuigingen.
Compassie naar jezelf èn de ander wordt daarmee vergroot.

 

Aandacht voor jezelf.
In mijn APV-workshop (Aandacht, Positiviteit, Vitaliteit) ligt de nadruk op de aandacht voor jezelf. Wat voel je en wat wil je. Wat houdt je tegen om dat te zeggen en daarnaar te handelen?

Het rijtje Aandacht is nu compleet:
1. Aandacht voor dat waar je mee bezig bent of zijn in het nu.
2. Aandacht voor jezelf, wat wil jij, wat voel jij
3. Aandacht voor de ander:  compassie

 

Compassie-moeheid.
Hoe ontstaat compassie-moeheid? Dat heeft verschillende oorzaken. Je leeft je zo in in de ander, dat je het contact met jezelf verliest. Je gaat voorbij aan jouw eigen “oud zeer”!
Mensen hebben spiegelneuronen. Die helpen ons bij het registreren van (subtiele) tekens van emoties bij anderen. We spiegelen deze emoties en daardoor voelen we ze zelf ook!
Belangrijk om  daar aandacht aan te besteden, anders loop je leeg. 

 

Zorgen over de kinderen van nu.
Er zijn mensen die zich zorgen maken dat de kinderen van tegenwoordig niet meer leren hoe compassie te ontwikkelen. In noemde al eerder de film Alphabeth van Erwin Wagenhofer. Daarin komt sterk naar voren, dat we onze kinderen tot grote hoogten stimuleren.  Steeds hogere  verwachtingen hebben we van ze.
We leven in een individualistische tijd. Vooral op de scholen staat “de beste zijn” en wedijveren met stip bovenaan. Kinderen worden continu getest en vergeleken met de anderen. Competitie wordt gestimuleerd. Terwijl we eigenlijk van nature zijn ingesteld op samenwerken.

 

Bruce Perry
Enkele maanden geleden zond Brandpunt een interview uit met de Amerikaanse kinderpsychiater en neurowetenschapper Bruce Perry. Perry deed daarin een opmerkelijke uitspraak. Hij stelde dat we onze samenleving – zonder het door te hebben – hebben ingericht op het emotioneel verwaarlozen van onze kinderen. En dat, zo beweert hij, gaat ten koste van de ontwikkeling van hun aangeboren talent om zich te kunnen verplaatsen in en mee te leven met een ander. Met andere woorden: het vermindert hun empathisch vermogen.

Oorzaken ziet hij in slechte verlofregelingen voor ouders, die hen dwingen minder tijd door te brengen met hun kinderen in de cruciale eerste levensmaanden, naast kwalitatief slechte kinderopvang. De combinatie van werken en zorgen levert te veel stress op. Voeg daarbij het groeiend aantal uren dat kinderen achter een beeldscherm of met hun smart Phone doorbrengen. Daarin worden zij soms aan behoorlijk wat agressie blootgesteld. De nadruk wordt in de opvoeding nog steeds te veel op de ontwikkeling van het brein gelegd.

 

Laten we ons dit nieuwe jaar empathisch opstellen. En  met (nog) meer compassie en liefde naar ons zelf en onze kinderen  kijken en luisteren.

 

Tip: “Een tijd voor Empathie” , een boek  van Frans de Waal
Bijzonder vind ik het, dat empathie ook bij dieren voorkomt.

 

Heb je vragen hierover? Wil je een reactie delen? Alles is welkom op www.margotdehoest.nl 
Je ontvangt gratis tips voor Vitaliteit als je je aanmeldt voor de Nieuwsbrief.