“Vergeving in de rechtspraak”

Laatst hield ik een presentatie over Vergeving en Verzoening voor een groep juristen in de Oudemanhuispoort te Amsterdam. Deze mensen hebben elkaar erin gevonden dat zij “het anders willen doen” in de rechtsgang.
Ik was in contact gekomen met één van hen, een advocaat en mediator, door een artikel in the Optimist over “Vergeving in de rechtspraak”. En omdat ik in de Helende Reis ook altijd met vergeving werk, werd ik door dat artikel geraakt. Fantastisch dat ook in die branche anders gedacht wordt.
Deze vrouw was na onze eerste kennismaking enthousiast door mijn verhaal en wilde graag in een  Helende Reis ervaren hoe ik werk.
Zoals iedereen, had zij ook wel een thema waar ze naar wilde kijken. Dat ging over de scheiding van haar ouders, toen zij nog klein was. En dat ze zich altijd heel verantwoordelijk gevoeld had voor het welzijn van haar ouders. Dat werd een mooie Reis voor haar. Verbaasd was ze, dat in één proces zoveel naar boven komt en dat je je daarna zo vrij kunt voelen.

Samen mediteren
Deze groep juristen komt één keer per maand bij elkaar, mediteren samen, Mindfulness en discussiëren over verschillende onderwerpen. Zo komt binnenkort Hank Heijn haar verhaal vertellen. Zij heeft de ontvoerder en moordenaar van haar man Gerrit Jan Heijn kunnen vergeven. Heel bijzonder. Daar is een boek over verschenen.
Als je googelt, vind je nog veel meer van dit soort verhalen. Dat gaat allemaal heel diep.

Vergeven als gezonde keuze
Vergeven is volgens mij belangrijk voor zowel dader als slachtoffer om gezond in het leven te staan. En zeker ook om je leven weer positief vorm te geven. Dat is beter voor jezelf, je gezondheid, minder stress-hormonen, dé ziekmakers in onze tijd.

Iedereen heeft de keuze
Zowel dader als slachtoffer heeft de “keuze“. Blijf je slachtoffer of kies je voor je vrijheid? (dat is in mijn ogen dus vergeven). En er is nog een derde keus mogelijk: zelf dader worden (dat lees je nogal eens over pesten).

Als dader heb je ook drie “keuzes”. Je kunt blijven goed praten, ontkennen en de ander de schuld geven en geen spijt tonen. Of er nog een schep bovenop doen en harder en radicaler, misdadiger worden.
Maar je kunt ook spijt hebben en jezelf onwaardig vinden en schuldig voelen.
Dan gaat het om vergeving vragen aan de slachtoffers. Maar zeker ook om acceptatie en zelfvergeving! 

Voorbeeld van daders:
Een voorbeeld van Brandon Bays in een van haar Seminars over een dader, maakte veel indruk op mij.
Dat ging over een militair met hoge functie in het Amerikaanse leger tijdens de Vietnamoorlog. Hij moest toen handgranaten gooien in de huisjes waar mensen woonden of zich verschuilden. Handgranaten, omdat hij niet kon zien of de mensen daarbinnen over wapens beschikten.
Hij kon het niet accepteren van zichzelf, niet langer verdragen dat hij dat had gedaan.
In het eerste proces dat hij bij Brandon deed, was dat hij al die mensen stuk voor stuk in de ogen keek en hen om vergeving vroeg. Dat werd een lange Helende Reis. Daarna kon hij ook zichzelf vergeven. Vervolgens heeft hij de hele opleiding tot Journeytherapeut gedaan. Het gaat nu goed met hem. Hij heeft rust gevonden.
Nog een voorbeeld van een dader gaat over mijzelf.  Ik ben gescheiden toen mijn beide zoons 9 en 6 waren. Ik ben regelmatig in een Reis mijn schuldgevoel tegen gekomen. Hen beide heb ik om vergeving gevraagd, en ook was er zelfvergeving nodig.

Voorbeeld van slachtoffers:
Ik noemde al Hank Heijn. Zij vergaf de moordenaar van haar man.

En een voor het oog veel “klein” vergrijp: je wilt je moeder vergeven, omdat ze nooit tijd voor je had, nooit een aai over je bol, altijd mentaal en relativeren. Ik noem dat expres, omdat vaak spottend wordt gezegd:  “moeder zat zeker niet met de thee klaar…”
En toch gaat het hierom, zoiets heeft meer invloed dan je zou denken.

Overtuigen.
Deze groep juristen hoefde ik natuurlijk niet te overtuigen hoe belangrijk vergeven is voor onze maatschappij. De spiraal van geweld doorbreken! Niet blijven hangen in misverstanden, woede en haat of wraak, zoals dat nu als normaal in films te zien is.

Denk maar aan Mandela’s beroemde woorden: “Toen ik door de poort naar de vrijheid liep,
besefte ik dat ik nog steeds gevangen zou blijven als ik mijn bitterheid en haat niet zou achterlaten…”
Of denk aan Desmond Tutu met de Waarheids- en Verzoeningscommissie.

Misverstanden
Er bestaan heel wat misverstanden over vergeven.
–  voor veel mensen heeft het een Christelijke aspect: alleen God kan je je zonden vergeven…
– dan praat ik goed wat er gebeurd is of
– dan geef ik toe dat ik niet helemaal gelijk had…
– omdat ik niet kan vergeten… als ik mijn woede loslaat, komt die ander er te gemakkelijk van af
– voordat ik  zeker weet dat die ander spijt of berouw heeft
– hij of zij verdient het niet. Bijvoorbeeld bij incest, pedo, mishandeling , verkrachting.
Heel begrijpelijk. En toch…
Vergeven is in het Grieks het woord voor loslaten.
Onze cultuur laat een ontwikkeling zien. In het Oude Testament  “oog om oog, tand om tand” ging het naar de wat in het Nieuwe Testament door Jezus werd zegt, “als je een klap op je linker wang krijgt, draai dan ook je rechter wang toe..”  

Wetenschappelijk bewijs
In onze huidige Westerse wereld ligt veel de nadruk op wetenschappelijk bewijs, denken en begrijpen, uitleggen, redeneren, evalueren, relativeren…
Vaak heeft men het over controleren of afblussen van nare gevoelens, of van je zwarte kanten…
Allemaal mooi, alleen het allerbelangrijkste ontbreekt.
En dat is voelen en kijken waarom reageer ik zo. Ga liever op zoek naar wat hier onder jouw gedrag of
reactie zit verstopt.
Dat is voor ieder mens anders. Ieder heeft zijn eigen verhaal.

Wat is vergeven eigenlijk?

Vergeven is het ultieme loslaten. Dat doe je puur voor jezelf, omdat je niet langer slachtoffer wilt zijn van in je verleden opgedane, soms traumatiserende, ervaringen.
Nooit om goed te praten wat er gebeurd is, ook kun je het verleden niet veranderen. Je kiest voor vergeving, omdat jij er voor kiest eindelijk vrij te worden.

In de Helende Reis- methode, die is ontwikkeld door Brandon Bays, gebruiken wij altijd Vergeving,

Je kunt pas vergeven nadat..
..je je angsten, je woede of wat dan ook geuit hebt en opnieuw gevoeld. Daarna ben je er echt van af.
Je hoort nogal eens zeggen “ik heb het een plekje gegeven…” Ik vraag me dan af HOE deed je dat?

Impact op je leven
Mensen beseffen vaak niet hoe groot de impact van die zogenaamde “kleine dingen” is.
En ze weten al helemaal niet hoe zich daarvan te bevrijden.
”ach, anderen maakten ergere dingen mee”, “het is al zolang geleden”, “ik mag niet klagen, tel mijn zegeningen”. Of begrip, dat is ook zo’n valkuil: “mijn moeder hield van mij, ze deed zo haar best, kon het grote gezin niet aan”…

Als kind krijg je van alles van je ouders mee, omdat je hecht verbonden bent met hen.
“Je wordt geboren als onbevlekte diamant, zegt Brandon Bays, daar komen steeds lagen overheen in de loop van je leven, door beproevingen van het opgroeien, zoals gekwetst, niet begrepen zijn….
Die buitenkant presenteren we als ons ware zelf.
Door nu die lagen er af te halen en dat doe je in een Helende Reis, kom jij weer tevoorschijn, zoals je werkelijk bent”.
Als kind voel je ten volle de emoties van je ouders en je omgeving, daar reageer je op
Al vanaf de wieg, vermoedelijk al in de baarmoeder, krijgen we patronen van onze ouders mee.
Vader brengt zijn cultuur mee, moeder de hare.
Generaties van daarvoor zitten in ons, in ons systeem, noem het in onze genen, met alle ideeën, gewoonten, normen, waarden…
Vanuit jouw specifieke aanleg reageer je daar op en op wat er in je omgeving gebeurt. Afwijzing voel je, waardering,  word je voor vol aangezien of ben je het kleintje en word je altijd vergeleken met je zus, die zo goed kan leren… zo gehoorzaam is, of ben je het zwarte schaap in de familie?

>>Allemaal zijn dat hele normale begrijpelijke gebeurtenissen in de gezinnen.

De tegenwoordige gezinnen zijn kleiner, hebben weer hun eigen problematiek. Bijvoorbeeld, ouders werken beiden, willen quality-time met de kinderen, uitjes, leuke dingen.. en geven daardoor weinig  grenzen aan..

Kinderen passen zich altijd aan.
Dat worden hun overlevingsstrategieën, die vormen hen.
Zij ontwikkelen van daaruit overtuigingen over zichzelf of hoe zich te gedragen.
Dat kunnen positieve zijn, daar heb je geen last van. Wel van de negatieve.

Waarom zit er in de wereld van nu zo veel woede bij de mensen?
Zoals nu als het zoals nu om de asielzoekers gaat?  Waarom?
Kijk eerst eens naar de individuele verhalen die er onder liggen.
Onder woede zit nogal eens angst.
Dat kom ik in de Helende Reis vaak tegen: de angst om alleen te zijn, en om alleen dood te gaan. 

Alice Miller schreef “Het drama van het begaafde kind”.  Ik las het boek jaren geleden en, al weet niet zeker meer of het in dit boek was of in een ander, ze beschreef o.a. het leven van Hitler en dat van een seriemoordenaar. Haar redenatie was dat deze mensen zonder liefde waren opgegroeid, in een liefdeloze omgeving. En ook nog met tucht en verachting/ minachting  in plaats van in contact en liefdevol begrip.
Koude rillingen voel je als je je dat voorstelt.
Je kunt als kind niet gedijen zonder liefde.

Daar ligt de sleutel
Ik las over een bijzonder promotieonderzoek over discriminatie bij kinderen, wij en zij denken. Ja, dat kennen ze al jong. Pas als gevoel gaat meespelen, als ze zich verplaatsen in de ander, dan ontstaat er compassie.  De invloed van de omgeving is enorm, zegt ze, zeker ook van de ouders.

Wat kun je het nu zelf doen?
Als er iets gebeurt, bijvoorbeeld je ergert je aan je partner of je zoon is te druk, ergernis naar die luidruchtige collega, of die brutale buurjongen met zijn brommer…
Vraag je zelf dan gewoon eens af: hoe sta ik hier zelf in, wat voel ik, wat zegt dit van mij.
Ben je boos op die ander, ga liever bij jezelf te rade… en ga in gesprek…
Spreek dingen uit, deel met anderen, blijf rustig, al lukt dat soms niet, en ga voelen wat iets met jou doet…

Verzoening en Vergeving is ook mogelijk in de rechtspraak.
Dat betekent zelf je verantwoordelijkheid nemen. Advocaten of mediators kunnen hun cliënten op nieuwe ideeën brengen en laten kiezen. Dat er iets anders mogelijk is dan vergelding of straf. Zou zo mooi zijn als  die spiraal doorbroken kan worden. Voor slachtoffers is straf nooit lang genoeg.

Over Vergeving beslis je zelf, voor Verzoening zijn er 2 nodig!
Daar zit hem het verschil. Je kunt wel altijd kiezen voor vergeving, dan doe je onafhankelijk.

Dader en slachtoffer  “gezond” uit het “conflict”
Zou er niet een mooiere wereld ontstaan?
Dat werkt m.i. beter dan de gevangenis, opsluiten en daar tot bezinning komen, zoals de gedachte ooit was, werkt helaas niet. Vastzetten en verder niets meer doen, dat kan echt niet.
Ik las eens een verhaal over een tbs’er. Als jongen van een jaar of 13 kwam hij voor zijn zuster op, en sprong op de nek van haar verkrachter en onbedoeld sloeg hij hem dood. Opgesloten werd hij.
Hem werd een positieve benadering onthouden, geen herkenbare rolmodellen had hij meer. Nee, hij werd een gevaarlijke crimineel, gewelddadig ook.
Of die Marokkaanse jongen, hij zag dat zijn vader zijn moeder sloeg, hij werd woedend, maar mocht dat niet uiten, hield het toen binnen. Hij ging opgefokt het huis uit, zoals hij later zelf zei bij de rechtbank, omdat hij een taxichauffeur in elkaar had geslagen …

 

Tot slot het Mandela huisje in Amsterdam Noord
Ik vertelde hier al eerder over. Het is geopend op Mandela-dag, dat is zijn geboortedag 18/7/1918 (op 5 dec. 2013 is hij overleden). Bij mooi weer, kun je daar op het terras terecht.
De Verzoenkamer is daar. Mensen of groepen, bv. een voetbalclub met onenigheid, of conflict op het werk,  kunnen daar terecht.
Een aantal juristen, advocaten en mediators, van bovenstaande groep,  bieden daar hun hulp aan, gratis.
Kijk maar eens op www.mandelahuisje.nl